Deze keer gaan we het hebben over de rol van de redder in de dramadriehoek.
In mijn eerste en tweede blogs heb ik e.e.a. proberen uit te leggen hoe het zit met betrekking tot gedragspatronen waar we allemaal zomaar in kunnen vervallen. De ene persoon schiet vaker in de slachtofferrol en weer een ander schiet sneller in de (aan)klagersrol. In deze blog is de hoofdrol weggelegd voor de reddersrol.
Ook deze keer waren de reacties prachtig. Van herkenbaar tot doe ik dat? Ojee … Maar weet dat herkenning de eerste stap is naar duurzaam ander gedrag. Wanneer iemand in de (aan)klagersrol stapt wil hij/zij overheersen/winnen. Dit kan vanuit twee invalshoeken ontstaan. Vanuit de kindsrol, de persoon voelt zich aangevallen en gaat zich verdedigen. Of vanuit de ouderrol, de persoon gaat de ander de les lezen. Omdat deze persoon mondig lijkt gaan we vanuit een volwassen rol in het gesprek. Dit escaleert vaak omdat de (aan)klager in ofwel een kindsrol of ouderrol zit. Zichzelf niet is en contact eigenlijk niet mogelijk is. Ga er niet op in en wacht tot iemand ‘uit geraasd’ is. Pas dan ontstaat er ruimte voor een gesprek van volwassene tot volwassene.
(aan)klager vanuit de rol van ouder of kind) redder altijd vanuit de ouderrol slachtoffer altijd vanuit de kinderrol
Deze keer meer uitleg over de rol van de redder
De redder is in de dramadriehoek de persoon die de problemen oplost. Hij/zij staat altijd voor de ander klaar, is behulpzaam, bemiddelt, gericht op harmonie en wil het conflict vermijden.
Wat zijn de kenmerken van de rol van redder?
Vaak is de redder de probleemoplosser. In feite wil hij/zij het probleem of de spanning oplossen binnen een relatie of een team. Redders zijn aardig, begaan, hartelijk, sociaal en inlevend. De communicatie uit zich in zaken als:
- Ik help je wel
- Laat mij dat maar regelen voor je
- Je hebt mij nodig
- Ik los het voor je op
De redder vindt het moeilijk om te begrenzen en nee te zeggen en heeft vaak weinig (te weinig) oog voor de eigen behoeften of wensen.
Helpen en redden als wijze van overleven
De redder heeft een manier gevonden om de eigen pijn of het eigen verdriet te vermijden of leefbaar te maken namelijk door: te helpen en te redden. Doordat hij de aandacht op de ander richt en probeert de pijn van de ander op te lossen, hoeft hij zijn eigen pijn niet aan te gaan.
Behoefte aan applaus
Vaak hebben redders grote behoefte aan applaus. Hun behoefte aan waardering, erkenning en respect en hun behoefte aan aandacht vervullen zij door altijd voor iedereen klaar te staan. Zolang de omgeving maar applaudisseert blijft de redder aan het werk om te redden en in feite tankt hij waardering in de zin van:
- als jij er niet was geweest, was ik nooit zover gekomen
- ik moest er niet aan denken dat we jou niet hadden
Het eindigt vaak in teleurstelling
Het lijkt een dankbare rol (meer dan dader en slachtoffer), omdat hij verwacht dat anderen hem dankbaar zijn en waardering tonen voor wat hij voor ze gedaan heeft. Helaas is dit meestal niet het geval en wordt de redder teleurgesteld. In het ergste geval voelt de redder zichzelf slachtoffer of vervult hij opeens de rol van aanklager of dader en dat uit zich in termen van: altijd stond ik voor hem klaar, ik heb alles voor hem/haar gedaan maar ze bekijken het maar.
Redder versus Slachtoffer en (Aan)klager
Ieder slachtoffer heeft een redder nodig. Redders genieten ervan om te helpen, zelfs als hier niet om gevraagd wordt. Is er geen slachtoffer in de buurt, dan zal de redder niet rusten voordat hij iemand gevonden heeft om voor te zorgen. Het zal niet als een verrassing komen dat de redder met open armen onthaald wordt door het slachtoffer; eindelijk iemand die voor mij gaat zorgen. Redders en slachtoffers versterken elkaar in gedrag.
De aanklager voelt zich ook superieur tegenover de redder omdat hij niet maar kan begrijpen waarom de redder, keer op keer, zo stom is om het slachtoffer te helpen. De meest voor de hand liggende reactie van de redder is dan ook dat hij nog meer zal gaan helpen; nu wetende dat de aanklager dit niet zal doen. Iemand moet toch dat arme slachtoffer helpen?
Uitputting dreigt
Wanneer de redder door zijn omgeving wordt herkend als redder, zal men vaak een beroep op hem doen. Hij lost het wel op immers. En omdat de redder moeite heeft met nee zeggen, kan dit tot uitputting, stress en burn-out leiden.
Herken jij jezelf of anderen in dit gedrag? Kijk maar eens goed om je heen. Je zult vast dingen herkennen. Volgende keer meer als afsluiting over “De winnaarsdriehoek“. Zie ook mijn blog over “Het slachtoffer” en “De (aan)klager“.
Wil je meer weten of wil je van jouw dominante reddersrol af? Neem dan contact met ons op!